Asbest is een mineraal dat tot de jaren tachtig veelvuldig werd gebruikt in de bouw en industrie vanwege zijn sterke, hittebestendige eigenschappen. Hoewel het materiaal effectief was voor isolatie en brandwering, bleek het ook zeer schadelijk voor de gezondheid. Wanneer asbestvezels in de lucht terechtkomen en worden ingeademd, kunnen ze ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Beroepsziekten door blootstelling aan asbest kunnen zich soms pas jaren later openbaren, wat de situatie voor veel werknemers complex en gevaarlijk maakt. Dit artikel gaat in op de gevaren van asbest, de ziektes die hierdoor kunnen ontstaan en de juridische stappen die werknemers kunnen nemen wanneer ze getroffen worden door een beroepsziekte als gevolg van blootstelling aan asbest.
Wat is asbest en waarom is het zo gevaarlijk?
Asbest bestaat uit microscopisch kleine vezels die gemakkelijk loskomen en in de lucht kunnen zweven wanneer het materiaal wordt bewerkt, beschadigd of verwijderd. Deze vezels zijn niet zichtbaar met het blote oog, maar kunnen bij inademing diep in de longen terechtkomen. Omdat het lichaam de asbestvezels niet goed kan afbreken of verwijderen, blijven ze vastzitten in het longweefsel, waar ze ontstekingen en littekens kunnen veroorzaken.
Het gevaar van asbest schuilt in het feit dat de gezondheidsproblemen die het veroorzaakt vaak pas na tientallen jaren aan het licht komen. Dit betekent dat werknemers die in het verleden met asbest hebben gewerkt, soms pas vele jaren later symptomen van een beroepsziekte ontwikkelen. In sommige gevallen kan het tot wel 30 tot 40 jaar duren voordat de eerste tekenen van een asbestgerelateerde ziekte merkbaar worden. Dit maakt asbest bijzonder gevaarlijk, omdat de schade vaak onherstelbaar is tegen de tijd dat de diagnose wordt gesteld.
De meest ernstige beroepsziekten die door blootstelling aan asbest kunnen ontstaan, zijn asbestose, mesothelioom en longkanker. Deze ziekten hebben vaak een lange incubatietijd, wat betekent dat de symptomen pas veel later verschijnen. Daarnaast hebben deze aandoeningen vaak een slechte prognose, vooral als ze niet op tijd worden ontdekt.
Asbestose is een chronische longaandoening die ontstaat door het inademen van asbestvezels. Deze vezels veroorzaken littekenweefsel in de longen, wat leidt tot ademhalingsproblemen en een verminderde longfunctie. Naarmate de ziekte vordert, kunnen de symptomen verergeren en kan het zelfs leiden tot ernstige complicaties zoals longfalen. Hoewel asbestose niet altijd dodelijk is, kan het de kwaliteit van leven aanzienlijk verminderen en is er geen genezing voor de schade die is aangericht.
Mesothelioom is een zeer agressieve vorm van kanker die bijna uitsluitend wordt veroorzaakt door blootstelling aan asbest. Het tast de bekleding van de longen, buik of borst aan en heeft een zeer slechte prognose. Mesothelioom wordt vaak pas in een laat stadium ontdekt, omdat de symptomen aanvankelijk mild kunnen zijn en gemakkelijk kunnen worden verward met andere aandoeningen. Dit maakt behandeling moeilijk en de overlevingskansen beperkt. Mesothelioom kan decennia na de blootstelling aan asbest ontstaan, waardoor veel slachtoffers pas op latere leeftijd de diagnose krijgen.
Daarnaast is bekend dat asbest ook longkanker kan veroorzaken. Hoewel roken een veel voorkomende oorzaak is van longkanker, vergroot blootstelling aan asbest het risico aanzienlijk. Werknemers die jarenlang zijn blootgesteld aan asbest en ook hebben gerookt, lopen een nog groter risico op het ontwikkelen van longkanker dan niet-rokers die met asbest hebben gewerkt.
Hoewel asbest inmiddels verboden is in veel landen, blijven er nog steeds veel mensen risico lopen op asbestgerelateerde beroepsziekten. Vooral werknemers die in het verleden in de bouw, scheepsbouw of industrie werkten, lopen een verhoogd risico. Asbest werd vaak gebruikt in isolatiemateriaal, dakbedekking, leidingen en vloertegels. Hierdoor kunnen bouwvakkers, loodgieters, elektriciens en andere vakmensen in aanraking zijn gekomen met asbest zonder dat ze zich bewust waren van het gevaar.
Ook mensen die betrokken zijn bij het slopen of renoveren van oude gebouwen lopen risico, omdat asbest in veel oudere constructies nog aanwezig is. Tijdens het verwijderen of bewerken van deze materialen kunnen de schadelijke asbestvezels vrijkomen, waardoor werknemers alsnog worden blootgesteld aan het gevaar, zelfs als ze nu met moderne beschermingsmiddelen werken. Werknemers die bij het opruimen van asbest worden ingezet, moeten zeer strikte veiligheidsmaatregelen volgen om hun blootstelling te minimaliseren.
Wat kan een werknemer doen als hij of zij een asbestgerelateerde beroepsziekte heeft?
Als een werknemer een beroepsziekte ontwikkelt die het gevolg is van blootstelling aan asbest, is het mogelijk om juridische stappen te ondernemen tegen de werkgever. In veel gevallen is de werkgever aansprakelijk voor de schade die de werknemer lijdt, vooral als blijkt dat de werknemer in het verleden onbeschermd heeft gewerkt of onvoldoende is gewaarschuwd voor de gevaren van asbest.
Een belangrijke stap voor de werknemer is het verzamelen van bewijs dat de ziekte is veroorzaakt door de werkomstandigheden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door middel van medische rapporten die bevestigen dat de ziekte door blootstelling aan asbest is veroorzaakt. Daarnaast is het belangrijk om te bewijzen dat de werknemer tijdens het werk in aanraking is gekomen met asbest. Dit kan bijvoorbeeld door oude arbeidscontracten, verklaringen van collega’s of andere documenten die de blootstelling aan asbest aantonen.
Als de werkgever aansprakelijk wordt gesteld, kan de werknemer aanspraak maken op een schadevergoeding. Deze vergoeding kan bestaan uit compensatie voor medische kosten, verlies van inkomen, en smartengeld voor het leed dat de ziekte veroorzaakt. Omdat asbestgerelateerde ziektes vaak ernstige en langdurige gevolgen hebben, kan de schadevergoeding aanzienlijk zijn.
In Nederland is het Instituut Asbestslachtoffers (IAS) opgericht om slachtoffers van asbestgerelateerde ziektes te ondersteunen bij het verkrijgen van een schadevergoeding. Het IAS biedt juridische en praktische hulp aan slachtoffers en hun families en probeert de afhandeling van schadeclaims te versnellen. Veel werkgevers of hun verzekeraars werken samen met het IAS, waardoor er vaak zonder tussenkomst van de rechter een oplossing kan worden bereikt.
Het IAS kan helpen bij het verzamelen van de benodigde documenten en het in kaart brengen van de blootstelling aan asbest. Dit kan vooral nuttig zijn voor slachtoffers die al op leeftijd zijn en moeite hebben om oude arbeidsdocumenten of getuigenverklaringen te vinden. Het instituut bemiddelt tussen het slachtoffer en de aansprakelijke partij om een eerlijke schadevergoeding te bereiken zonder dat er een langdurige juridische procedure nodig is.
Hoewel asbest in Nederland sinds 1993 verboden is, blijft het risico op blootstelling bestaan. Veel oudere gebouwen bevatten nog steeds asbest, en het verwijderen ervan moet op een veilige en gecontroleerde manier gebeuren. Werkgevers hebben een belangrijke verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat werknemers die mogelijk met asbest in aanraking komen, goed beschermd zijn en dat de juiste veiligheidsmaatregelen worden genomen.
Daarnaast is het belangrijk dat werknemers zich bewust zijn van de risico’s van asbest en weten wat ze moeten doen als ze vermoeden dat ze met het materiaal in aanraking komen. Regelmatige voorlichting, training en het verstrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen zijn essentiële maatregelen om beroepsziekten door asbest te voorkomen.
Conclusie: asbest blijft een gevaar voor veel werknemers
Asbestgerelateerde beroepsziekten kunnen ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid van werknemers. Hoewel het materiaal inmiddels verboden is, blijft de blootstelling aan asbest een risico, vooral voor mensen die in het verleden in de bouw of industrie hebben gewerkt. Werknemers die een beroepsziekte ontwikkelen door asbestblootstelling hebben het recht om een schadevergoeding te eisen van hun werkgever, vooral als blijkt dat de werkgever nalatig is geweest in het bieden van bescherming. Voor slachtoffers van asbestgerelateerde ziekten biedt het Instituut Asbestslachtoffers waardevolle ondersteuning bij het verkrijgen van een rechtvaardige compensatie voor de geleden schade.
Onze inzet is om jou (juridisch) te ontzorgen. Jij hebt als slachtoffer of gedupeerde immers al genoeg aan je hoofd. Schroom niet en zoek contact met ons om in de meeste gevallen gratis rechtshulp te ontvangen van ervaren en gespecialiseerde team van advocaten.
Onze inzet is om jou (juridisch) te ontzorgen. Jij hebt als slachtoffer of gedupeerde immers al genoeg aan je hoofd. Schroom niet en zoek contact met ons, om in de meeste gevallen gratis rechtshulp te ontvangen van ervaren en gespecialiseerde advocaten.